Konut Talebini Belirleyen Mikro Faktörler-İstanbul Örneği

İstanbul’da KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova’nın yanı sıra araştırmayı yapan İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesinden Prof. Dr. Ali Murat Vural ve İktisat Fakültesinden Prof. Dr. Murat Şeker’in de katıldığı basın toplantısında açıklanan “Konut Talebini Belirleyen Mikro Faktörler-İstanbul Örneği” araştırmasının sonuçları dikkat çekici oldu.

KONUTDER’in 18-50 yaş arasında ve geliri 30 bin liranın üstünde olan kişilerle yaptığı araştırmaya göre, 1-20 Kasım 2024 döneminde İstanbul özelinde yapılan incelemede, 5 yıl içinde ev almayı planlayanların oranı %29,1 olarak belirlendi. Aynı dönemde 5 yıl ve daha uzun sürede ev almayı planlayanların oranı ise %55,8 olarak gözlemlendi.

Araştırmada gençlerin konutu bir güvence olarak gördüğü ortaya çıktı. 18-29 yaş arası bireylerin %65,7’si 5 yıl içinde konut almayı planladıklarını ifade ederken, ilerleyen yaş gruplarında konut alma düşüncesinin daha düşük olduğu görüldü.

Araştırmaya katılanlardan ev alma planı olmayanların %61,6’sı yüksek ev fiyatlarını, %49,1’i kredi faiz oranlarının yüksekliğini ve %36,2’si ise gelir yetersizliğini ev almak için engel olarak gördüklerini belirttiler.

Araştırma sonuçlarına göre, İstanbul halkının konutu bir güvence ve yatırım aracı olarak gördüğü ve konut yatırımını mantıklı bulduğu ortaya çıktı. Katılımcıların %87’si çocuklarına veya gelecekte olabilecek çocuklarına bir ev bırakmayı önemsediklerini ifade etti.

Uygun Ödeme Koşulları Konut Alım Planını Etkiliyor

Gelirlerin artmasıyla birlikte İstanbul’da ikinci veya yeni bir konut almayı düşünenlerin oranı %71,2, düşünmeyenlerin oranı %22,5 ve kararsızların oranı %6,4 olarak belirlendi. Tasarruf ederek ev sahibi olabileceklerini düşünenlerin oranı ise %59 oldu. Uygun ödeme koşullarıyla uzun vadeli konut kredisi tercihi doğrultusunda, kıyafet, eğlence gibi harcamalardan vazgeçerek ev almayı planlayanların oranı ise %72,1 olarak kaydedildi.

Katılımcılara “10 yıl gelirinizin yarısıyla kredi ödeyip ev sahibi olmak mı, üçte biriyle kira ödeyip aynı muhitte kiracı olmak mı cazip?” sorusu yöneltilmiş, bu soruya katılımcıların %70,8’i “kredi ile ev almak” cevabını verirken %18,8’i “kiracılık” seçeneğini tercih ettiğini belirtti.

Araştırmaya göre, gelecekte İstanbul’da barınma sorunu endişesi içinde olanların oranı %46,8, bu sorunu yaşamadığını belirtenlerin oranı ise %31,5 olarak ölçüldü. “Konut almak için arabanızı satar mısınız?” sorusuna katılımcıların %66,7’si “evet”, %33,3’ü “hayır” yanıtını verdi.

Ev Sahibi Olmak Toplum İçin Önemli

Ev sahibi olmanın toplumda ne kadar önemli olduğuna ilişkin yapılan değerlendirmede, katılımcıların %36,1’i ev sahibi olmanın çok önemli olduğunu ifade etti. Araştırma sonucunda ev sahibi olmanın toplumdaki öneminin 8,18 olarak ölçüldüğü belirtildi.

KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Kumova, araştırmanın önemli bulgularını paylaşırken “Konut ihtiyacını anlamaya yönelik çalışmamız yüzde 72,1 gibi önemli bir kesimin uygun ödeme koşulları olduğunda konut almak için tasarruf etmeye ve harcamalarını kısmaya hazır olduğunu gösteriyor.” dedi.

Kumova, ev sahibi olmanın güvenlik ve yatırım açısından önemini vurgulayarak, en değerli yatırım aracının hala “konut” olduğunu belirtti. Özellikle dar gelir gruplarında ev sahipliği oranının düşüşüne dikkat çeken Kumova, kamu-özel sektör işbirliğinin sosyal konut ve erişilebilir konut üretimi için en uygun çözüm olduğunu ifade etti.