Politico’nun haberine göre, NATO Genel Sekreterliği için ismi geçen Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından desteklenirken, söz konusu adaylık özellikle Rusya, Belarus ve Ukrayna’ya sınırı olan AB’nin yeni üyeleri arasında hoşnutsuzluk yarattı.
Eski Estonya Cumhurbaşkanı Toomas Hendrik Ilves, Hollanda’nın, Rutte’nin 13 yıllık başbakanlığı döneminde gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 2’sini savunmaya harcama yönündeki NATO taahhüdünü yerine getirmediğine işaret ederek, “Bu adamın nasıl bir ahlaki güvenilirliği var?” şeklinde tepki gösterdi.
NATO Genel Sekreterliği için diğer adaylar arasında Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis ve Estonya Başbakanı Kaja Kallas’ın da ismi geçiyor olsa da Rutte’nin yarışı kazanması muhtemel.
Kallas da genel sekreterlik görevinin muhtemelen Hollanda’ya gideceğini ifade ederek, “Coğrafi dengeyi düşünürsek, NATO Genel Sekreteri 4. kez Hollanda’dan olacak. Bir de NATO içerisinde birinci ve ikinci derecede önemli ülkeler olup olmadığı sorusu bulunuyor. Eşit miyiz yoksa değil miyiz? Dolayısıyla bu sorular hala cevaplanmayı bekliyor.” eleştirisinde bulundu.
Habere göre, Doğu Avrupa ülkelerinin NATO ve AB’ye dahil oldukları 2004’ten bu yana üst düzey görevlerinde yeterince yer alamaması, bu ülkeler için “hayal kırıklığına” neden oluyor.
Bu ülkeler arasında Polonya AB’de üst düzey pozisyonlardan birini elde eden tek ülke. Başbakan Donald Tusk, 2014-2019 yılları arasında AB Konseyi Başkanlığı yaparken, eski Başbakan Jerzy Buzek ise 2009-2012 yıllarında Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanlığını üstlendi.
Polonya dışında üst düzey görevlerde yer alan bir diğer isim olan Romanyalı Mircea Geoan ise NATO Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev alıyor.
Politico’ya konuşan Estonya, Litvanya ve Letonya’da üst düzey yetkililer, Batı Avrupa’daki “büyük güçlerin”, özellikle de Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından Rusya’ya karşı takındıkları tutum göz önüne alındığında, “kendilerine karşı hala haksız bir önyargıya sahip olduklarını” savundu.
Eski Letonya Savunma Bakanı Artis Pabriks, NATO’nun en üst düzey görevi için yapılan seçim sürecine atıfta bulunarak, “Biz (Letonyalılar) yeterince danışılmadığımızı düşünüyoruz.” dedi.
Kallas’ın ayrıca, Josep Borrell’in üstlendiği AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilciliği görevi için aday olacağına yönelik söylentiler bulunsa da ismi açıklanmayan bir AB yetkilisi, Fransa ve Almanya’nın bu fikre sıcak bakmayacağını öne sürdü.
Yetkili, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından hedef gösterilen ve yakın zamanda Rusya’nın hakkında arama kararı çıkarttığı Kallas’ın üst düzey görevlere getirilmesinin stratejik olarak yanlış olacağı fikrini paylaştı.
