Avustralya merkezli biyoteknoloji şirketi Actinogen Medical, Alzheimer hastalığına karşı geliştirdiği ilaç için umut verici bir adım attı.

Şirketin “Xanamem” adıyla bilinen ve artık resmi olarak “Emestedastat” olarak adlandırılan ilacı, şu anda 100 gönüllü üzerinde hem güvenlik hem de etkinlik açısından test ediliyor. Klinik çalışmanın ara sonuçlarının 2026 yılının başında açıklanması bekleniyor.

10 YILDIR GELİŞTİRİLİYOR

Şirket, ilacın geliştirilmesi üzerinde on yılı aşkın süredir çalışıyor. İlk olarak Edinburgh Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından keşfedilen etken madde, yalnızca Alzheimer değil, depresyon gibi diğer nörolojik hastalıklarda da fayda sunabilir.

Actinogen CEO’su Dr. Steven Gourlay, bu ilacı Alzheimer’a karşı “kutsal kase” olarak nitelendiriyor. İlaç şu anda Avustralya ve ABD’deki 35 farklı merkezde test ediliyor.

HEDEFTE STRES HORMONU VAR

Mevcut Alzheimer ilaçları genellikle beyindeki amiloid plaklarına, yani protein birikimlerine odaklanırken, yeni ilaç tamamen farklı bir yaklaşım sunuyor. Hedefte, beynin başlıca stres hormonu olan kortizol bulunuyor.

Essen Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Direktörü Prof. Christoph Kleinschnitz, bu yenilikçi mekanizmanın heyecan verici olduğunu belirterek, “Alzheimer hastalarında özellikle hafıza ile ilgili beyin bölgelerinde, kortizol seviyeleri yükselmiş durumda. Xanamem, kortizol üretimini artıran bir enzimi bloke ederek bu dengesizliği düzeltmeyi hedefliyor.” diye konuştu.

UZMANLAR TEMKİNLİ: “BEKLEYİP GÖRMEK GEREK”

Köln Üniversitesi Psikiyatri ve Psikoterapi Kliniği Direktörü Prof. Frank Jessen ise temkinli.

BILD gazetesine yaptığı açıklamada, “Şu anda bu ilacın gerçekten işe yarayıp yaramadığı net değil. Birçok farklı hastalık için test ediliyor. Alzheimer üzerindeki etkisini ancak sonuçlar ortaya koyacak” diyor.

YAN ETKİLER İNCELENİYOR

İlaç şimdiye kadar yalnızca güvenliğini ölçen Faz 1 çalışmasından geçti. Yani ciddi yan etkilerin olup olmadığı değerlendirildi.

Uzmanlara göre yüzüncü hastanın çalışmaya dahil edilmesi olumlu bir işaret. Eğer ciddi yan etkiler olsaydı, muhtemelen bu aşamaya gelinmeden çalışma durdurulurdu.

Yine de uzmanlar, ilacın bazı hastalarda erken aşamada hafıza üzerinde olumlu etkiler gösterdiğini ancak bunun büyük çaplı çalışmalarda kesin olarak kanıtlanması gerektiğini vurguluyor. Bu süreç yıllar sürebilir.