Kurbanlık Fiyatlarındaki Artış Besicileri Zorluyor

Kurban bayramı yaklaşırken kurbanlık fiyatları, endüstride önemli bir konu haline geldi. Doğu Anadolu Bölgesi’nden başlayan sevkiyatlar, besicilerin yüksek maliyetlerle baş etmelerini zorlaştırıyor. Geçen yılın aksine, besiciler bu yıl alım gücünde düşüş yaşandığını ve satışların yavaşladığını belirtiyorlar. İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakasındaki kurbanlık satıcıları ise artan girdi maliyetlerinden dolayı zor durumda olduklarını ifade ediyorlar.

‘Satabilirsem Kâr Etmiş Sayacağım’

“Satabilirsem kendimi kâr etmiş sayacağım, çünkü zarar etmiyorsam bu artık başarıdır” diyen besiciler, yem, saman, nakliye, kira ve çoban ücretlerindeki yüzde 100’ün üzerindeki artışları satış fiyatlarına yansıtamadıklarını belirtiyorlar. Bu yıl büyükbaş ve küçükbaş kurbanlık fiyatları yüzde 30 ila 35 arasında yükseldi. Geçen yıla göre canlı kilogram fiyatı 280-320 TL arasında olan kurbanlıklar, bu yıl 350-430 TL arasında değişiyor. Geçen yıl 25-30 bin TL arasında satılan bir büyükbaş hayvanın bir hissesi ise bu yıl 30-40 bin TL arasında alıcı buluyor.

İstanbul’a genellikle Kars, Ardahan ve Ağrı illerinden kurbanlık hayvan tedarik ediliyor. Besiciler, bir TIR’ın Kars’tan İstanbul’a ulaşım ücretinin 20-25 hayvan için 100 bin liraya kadar çıktığını belirtiyorlar. Ayrıca, kurbanlık pazarlarındaki yer kiralarının geçen yıla göre yüzde 100 arttığını dile getiriyorlar. “Bölgelere göre farklılık gösterse de 10-15 hayvanlık yer kirası, geçen yıl 40-60 bin TL arasındayken bu yıl 100-150 bin TL’ye kadar yükseldi. Bu artışı fiyatlara yansıtamıyoruz çünkü alıcılar enflasyonu dikkate alıyor” diyorlar.

Efe Besi Çiftliği’nin işletmecisi Recep Alan, canlı kilogram fiyatlarının bu yıl 380 ile 400 TL arasında değiştiğini belirtiyor ve “Geçen yıl resmi olarak 285 TL olan canlı kilogram fiyatı bu yıl 400 TL’ye kadar yükseldi” diyor. Fiyat artışının beklentilerin altında olduğunu belirten Alan, “Geçen yıl 125 bin TL’ye sattığım danayı bu yıl 150 bin TL’ye satıyorum. Fiyatlar yüzde 20-25 oranında arttı ancak diğer giderler yüzde 100’e yakın yükseldi. Dolayısıyla kâr marjımız ciddi şekilde azaldı. Müşteriler yüzde 30 zam bekliyor ancak giderlerimiz yüzde 100 arttı” diyor.

‘Kurbanlık Bulmak Zorlaştı’

Mercan Besi Çiftliği sahibi Mustafa Odabaşı, Doğu Anadolu Bölgesi’nde hayvan sayısının azaldığını ve kurbanlık bulmanın zorlaştığını belirtiyor. “Kars ve Ardahan’da canlı kilo fiyatları geçen yıl 270-330 TL arasındayken bu yıl 400-430 TL’ye yükseldi” diyor. Odabaşı, küçükbaş kurbanlık fiyatlarının da 20-35 bin TL arasında olduğunu ve 20 bin TL’lik bir küçükbaş hayvandan ortalama 18-22 kilo et elde edilebileceğini aktarıyor.

İstanbul Anadolu yakasında işletme sahibi İhsan Karahan, büyükbaş hayvanlarda fiyat artışının sınırlı kaldığını belirtiyor. “Büyükbaş hayvanları Kars ve Ağrı, küçükbaş hayvanları ise Balıkesir ve Trakya’dan temin ediyoruz” diyen Karahan, geçen yıl yaklaşık 300 küçükbaş hayvan sattığını söylüyor. Bu yıl büyükbaş hayvanlar için canlı kilogram fiyatının 350 ile 400 TL arasında değiştiğini belirten Karahan, küçükbaş hayvan fiyatlarının koyunlar için 15-25 bin TL, erkek küçükbaş hayvanlar için ise 18-35 bin TL arasında değiştiğini ifade ediyor. Karahan, maliyetlerin yüzde 100 arttığını ancak tüketicilerin alım gücünün düşük olması nedeniyle fiyatları artıramadıklarını belirtiyor.

Diyanet İşleri Başkanlığı, 2025 yılı için yurt içi kurban kesim bedelini 13 bin 500 TL, yurt dışı bedelini ise 5 bin 450 TL olarak açıkladı. Ancak üreticiler, bu rakamların piyasa gerçeklerini yansıtmadığını ve alıcılar için yanıltıcı olabileceğini dile getiriyorlar. Bir büyükbaş hayvanın aylık yem giderinin 1.000 TL’yi aştığını belirten besiciler, sevkiyat masraflarının da arttığını hatırlatıyorlar. Kars’tan Ankara’ya bir hayvan taşımanın maliyetinin 45-60 bin TL, İstanbul’a ise 70-100 bin TL olduğunu ifade ediyorlar. Ayrıca, pazar yerlerindeki kira ücretlerinin 100-150 TL arasında değiştiğini aktarıyorlar. Üreticiler, çoban bulmanın zor olduğunu ve bulunan çobanların aylık 45-50 bin TL ücret talep ettiğini belirtiyorlar.